Kışın Kuzey Yarıkürede gündüzler kısa geceler uzundur. Yazın gün ışığından daha fazla yararlanmak için saatler bir saat ileriye alınır, kışın ise gün ışıması geciktiği için saatler bir saat geri alınır. Kış saati uygulaması kapsamında her sene Ekim ayının son hafta sonunda Cumartesi gününü Pazar gününe bağlayan gece saatler 1 saat geri alınırdı. Fakat yaz saati uygulaması sürekliliği sebebiyle artık saatlerde değişiklik yapılmıyor. Sebebi ise gün ışığından daha fazla yararlanılmak istenmesi olarak gösteriliyor. Ama bu düşünce doğu- batı doğrultusunda 2000’km ye varan bir uzunluğa sahip oluşu nedeniyle.
Güneşin doğuşu doğuda batıya göre 1.5 saat önce gerçekleşir. Ağrı’da güneş saat 7.00 da doğuyorsa İzmir’de 8.30 da doğmaktadır. Yaz saatinin devamlı kullanılması bu nedenle nüfusumuzun çoğunluğunun yaşadığı Batı bölgelerimizde gecenin kör karanlığında uyanıp yollara düşmemize neden olmaktadır. Özellikle gece uykusunu alamayan çocuklarımız yaz saati uygulamasından büyük sıkıntılar yaşamakta, diğer yandan sözde gün ışığından daha fazla yararlanma düşüncesi aksine daha çok enerji harcanmasına neden olmaktadır.
Öte yandan Avrupa'da kış saati uygulaması başlarken, Türkiye'de kış saati uygulaması neden kaldırıldı? Sorusu yeniden gündeme geliyor. Yukarıda değindiğim gibi Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan da oluyoruz. Peki, yaz saati ve kış saati uygulaması nedir? İşte, ayrıntılar: Yaz saati kuzey yarı kürede güneş ışınlarından daha çok faydalanmak üzere Mart aylarında uygulamaya konuluyor. Saatler bir saat ileriye alınıyor. Kış saati de güneşin geç doğması nedeniyle Ekim ayında bir saat geriye alınıyor.
Bu döngü birçok Avrupa ülkesinde böylece devam ettiriliyor. Peki Avrupa’da hangi ülkeler yaz – kış saati uygulamasını sürdürüyor? ABD, Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya, İsveç, İsviçre, Danimarka, Kanada, Avustralya, İsrail ve Yeni Zellenda’da kullanılmaya devam ediyor. AB yasaları uyarınca, 28 AB ülkesinin vatandaşları her Mart ayının son Pazar günü saatleri bir saat ileri alıyor. Kışın da saatler Ekim ayının son Pazar günü bir saat geriye çekiliyor.
Yazın saatlerin bir saat ileri, kışın ise saatlerin bir saat geri alınmasının tek nedeni güneş ışığından daha çok yararlanma arzusudur. Milyonlarca kişinin 1 saatliğine de olsa elektriği kullanmaması çok büyük tasarruf sağlar.
Kış saatine geçecek Avrupa ülkeleri
Başta 28 Avrupa Birliği (AB) ülkeleri olmak üzere, İsviçre, Norveç ve İzlanda gibi AB üyesi olmayan ülkeler de kış saati uygulamasına geçiyor. Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Yunanistan gibi ülkelerde bu uygulama her yıl düzenli olarak devam ediyor. 2024 yılı için bu geçiş 27 Ekim Pazar günü gerçekleştirilecek.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde her yıl olduğu gibi bu yılın mart ayının son haftasında yine cumartesiyi pazara bağlayan gece saatler bir saat ileri alınacak ve böylece yaz saati uygulamasına geçilmiş olacak.
Türkiye 1972 yılından bu yana istisnasız sürdürdüğü yaz ve kış saati değişikliğini 2016 Ekim ayından itibaren sonlandırdı. Türkiye'de sürekli olarak yaz saati uygulanıyor.
Böylelikle kış aylarında Avrupa ülkelerinin çoğunda bir saatlik fark varken bizim bu uygulamamız nedeniyle saat farkı ikiye çıkmaktadır.
İnsan sormadan edemiyor Avrupalılar aptal da biz çok mu akıllıyız? Bir kör inat uğruna ne kadar enerji kaybına uğradığımızın farkında bile değiliz.