Enfeksiyon hastalıkları ile mücadelede aşıların en etkili korunma yöntemi olduğu kesin bir gerçektir. Dünya sağlık örgütünün verilerine göre aşılar sayesinde bazı enfeksiyon hastalıklarında zaman içerisinde belirgin azalmalar kaydedilmiştir. Aşılamalar sayesinde difteri, boğmaca, tetanoz, kızamık, çocuk felci, tüberküloz (verem hastalığı) gibi hastalıklara bağlı ölümler belirgin şekilde azalmış yada görülmemiştir. Aşılama sayesinde çiçek hastalığı artık tüm dünyada görülmemektedir. Çocuk felci hastalığı da Avrupa’da görülmemektedir. Fakat bu gerçek bilinmesine rağmen ekonomik dengesizlikler nedeniyle bazı ülkelerde aşılamalar çocuklara adaletli olarak yapılmamaktadır. Bu nedenle de tüm dünyada milyonlarca çocuk aşılardan mahrum olduğu için aşılama ile önlenebilen hastalıklardan ölmektedir. Avrupa ve Amerika gibi gelişmiş olan birçok ülkede aşılama programı yeterli ve geniş bir uygulama programına sahip olduğu için bu hastalıklar bu ülkelerde görülmemektedir. Çocuklarımızın sağlıklı olması gelecek nesillerin sağlığını da etkileyeceği için aslında dünyada ekonomik dengeler gözetilmeksizin aşılama programları yeterli ve etkin yapılabilse birçok ölümle sonuçlanan hastalığın önüne de geçilebilecektir. Dünyada “UNİCEF, Dünya Sağlık Örgütü” gibi oluşumlar aşılama programları açısından olumlu destekler sağlamakta ve aşıların ülkelere daha ucuza temin edilmesi için çaba harcamaktadırlar. Ülkemizde de aşılama konusunda epey yol katedilmiştir. Çok emek harcanmıştır. Sıkı bir aşılama programı ile birçok hastalığın da önüne geçilmiştir. Tabiki de bunun için belirgin bir bütçe de ayrılması gerekmektedir.
Aşılama dediğimiz zaman ilk aklımıza gelen çocuklarımızın aşılanmasıdır. Erişkinlerde de bazı hastalıklara karşı aşılamalar yapılmaktadır. Tüm aşılamalar hakkında hekiminizden ayrıntılı bilgi alabilirsiniz. Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen ülkemizde bazı çevreler aşılara ve aşılama programına kuşku ile yaklaşmışlar ve olumsuz yorumlar, haksız eleştiriler, hatta dozunu aşan ithamlar ile aşıları değersizleştirme yolunu seçmişlerdir. Böylece toplumda kafa karışıklığına ve aşı ve aşılama karşıtı bir durum gelişmesine neden olmuşlardır. Örneğin yenidoğan bebeklerde ölümcül tetanoz hastalığının, bebeklerde ve çocuklarda ölüme ve kalıcı sakatlığa neden olan çocuk felci hastalığının, zeka geriliği, kalıcı işitme ve görme kaybına ve ölüme neden olan menenjit hastalığının, zeka geriliği ve ölüme yol açan verem hastalığının aşılar sayesinde önlenebildiği yadsınamaz bir gerçektir. Tüm bilimsel veriler bu gerçekleri göz önüne sermekte iken aşıları suçlamak kabul edilebilir değildir. Buradan ebeveynlere seslenmek istiyorum. Aşılar ve aşılama programı ile ilgili tüm bilimsel gerçekleri ve bilgileri lütfen hekiminizden alınız. İşin ehli olmayan kişilere ve dediklerine itibar etmeyiniz. Günümüzde aşılara bağlı gelişebilecek yan etkilerin ya da olumsuzlukların sıkı takip edildiğini biliniz. Yapılan bir aşıda yan etki gelişirse bilimsel veriler ışığında ilgili komisyonlarda değerlendirmeler yapılmaktadır.
Aşılar ve uygulamaları ile ilgili karşıt söylemler özellikle sosyal medya üzerinden sıkça yapılır hale gelmiştir. Abartılı ve yanlış haberlerle spekülasyon yapılmaktadır. Aşıların bazı hastalıklara neden olduğu, kısırlık yaptığı, ticari kaygılar nedeniyle yapıldığı, yan etkilerinin saklandığı gibi gerçek dışı haberlerle toplumun kafası karıştırılmaktadır. Yazımın sonunda siz sevgili ebeveynlere net olarak şu mesajları vermek istemekteyim. Çocuklarımız hepimizin en kıymetli varlıklarıdır. Onların sağlıklı olmaları hepimizin ortak arzusudur. Çocukların sağlıklı olması geleceğin ve toplumun sağlıklı olması demektir. Aşılar ve ulusal aşı programları ciddi sağlık sorunlarına, toplumsal salgınlara, ölümlere neden olabilecek hastalıkları yok etmek ve engellemek için disiplinli bir program çerçevesinde uygulanmaktadır. Uygulanması da gerekmektedir. Bilimsel gerçeklerler bağdaşmayan, işin uzmanı olmayan kişilerin yaptığı aşılarla ilgili olumsuzluklara lütfen itibar etmeyiniz. Aşıların yan etki olarak ciddi hastalık yaptığı, kısırlık yaptığı, otizm yaptığı, hiperaktivite yaptığı gibi gerçek bilim ve dışı söylemleri kulak ardı ediniz. En doğru bilgileri konusunda uzman olan hekiminizden alınız. Keyifli, hastalıksız günler diliyorum.
Dr Ramazan SOYLAR
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı