Cumhuriyetin 100.yılını idrak ediyoruz. Cumhuriyetimiz 50.yaşını kutlarken, ben 11 yaşında bir çocuktum. Şu anda 61 yaşındayım. Cumhuriyetin 60 yılının tanığıyım. Ben bir Cumhuriyet çocuğuyum. Osmanlı İmparatorluğundan bakiye kalan ‘’ Anadolu ‘’ Emperyalist Devletlerin ( İngiltere- ABD-Fransa- İtalya ) paylaşım alanı idi. Son padişah Vahdettin ve hükümeti de bu planın bir parçasıydı. Vatanı savunmak yerine Milli Mücadele başlatan Kuvayi-Milliyecilere karşı mücadele edecek Kuvayi-inzibatiye adında ayrı bir ordu bile kurdu. ( Damat Ferit Hükümetine 7 nisan 1920 tarihinde İngiltere tarafından hareket ordusunu kurmalarına izin verildi ) M.Kemal paşa ve silah arkadaşları hain ilan edildi ve haklarında ölüm fermanı çıkarıldı. Kuvayi-Milliyeciler, İngiliz Hükümeti destekli Yunan Ordusu dışında, İngiltere destekli İç karışıklık çıkaran çetelerlede uğraşmak zorunda kaldı.
Kurtuluş savaşı, işte bu güçlükler ve imkansızlıklar içinde,büyük fedakarlıklarla, Türk Halkının, kanıyla ve canıyla adeta yoğrularak kazanıldı. Aziz Şehitlerimizi saygıyla anıyor ve yad ediyorum. Kurtuluş savaşını kazanan ve bu toprakları bize emanet eden, kurmay Ordusunun başındaki, M.Kemal Atatürk modern yönetim şekli olan Cumhuriyet’i benimsedi ve kurdu. İstese pek ala monarjik bir rejim kurabilirdi. Monarşik Rejim; ( siyasal gücün bir tek kişinin elinde bulunduğu ve yönetimin genellikle kalıt yoluyla aile bireylerine geçtiği devlet biçimi.) Kurtuluş savaşının kazanılmasından yaklaşık 1 yıl sonra Cumhuriyet rejimini kuran ve nutkunda’da belirttiği gibi ilerideki kuşaklara armağan ve emanet eden M.Kemal Atatürk’ün emanetine yeterince sahip çıktığımızı söyleyebilirmiyiz?
Aşağıdaki sutünlarda, Cumhuriyet’in hayatımıza getirdiği yenilikleri maddeler halinde kısaca sıraladığımda, okuyunca göreceksinizki; Türk Toplumuna çağ atlatacak yenilikler vardır. Özellikle Atatürk’üm ölümünden sonra bu devrim akamete uğratılmayıp devam ettirilseydi, Türkiye, Günümüzde Almanya, İngiltere, Fransa v.b Avrupa Ülkelerinin Seviyesinde Gelişmiş, refah içinde, müreffeh ( gönençli ) bir Ülke pekala olabilirdi. Kısaca Cumhuriyetin Getirdiği Yenilikler Nelerdir? Cumhuriyetin ilanından sonra, Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından birçok yenilik yapılmıştır. Bu yenilikler, Türkiye'nin modern bir devlet haline gelmesinde önemli rol oynamıştır.
Cumhuriyetin getirdiği yenilikler, aşağıdaki gibi özetlenebilir:
· Siyasi alanda: Saltanat ve halifelik kaldırılarak, Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Çok partili siyasi hayata geçilmiştir. · Sosyal alanda: Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Eğitim ve kültür alanında önemli gelişmeler sağlanmıştır. · Ekonomi alanında: Sanayileşme ve kalkınma hamleleri başlatılmıştır. · Hukuk alanında: Hukuk sistemi laikleştirilmiştir. · Din alanında: Laiklik ilkesi benimsenmiştir. · Eğitim alanında: Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim sistemi birleştirilmiştir. Latin alfabesi kabul edilmiştir. · Kültür alanında: Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu kurulmuştur. · Dış politika alanında: Bağımsız dış politika izlenmiştir.
Cumhuriyetin getirdiği yenilikler, Türkiye'nin her alanında önemli değişimlere yol açmıştır. Bu yenilikler, Türkiye'nin çağdaş bir ülke haline gelmesinde önemli rol oynamıştır. Cumhuriyetin getirdiği yeniliklerden bazılarına daha ayrıntılı olarak bakalım: Siyasi alanda: · Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922): Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde, padişahın hem siyasi hem de dini bir otoriteye sahipti. Saltanatın kaldırılmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti'nde siyasi otorite tek elde toplanmıştır. · Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924): Halifelik, İslam dünyasının manevi lideri olarak kabul edilen kişinin sahip olduğu makamdı. Halifeliğin kaldırılmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti, İslam dünyasının manevi liderliğini üstlenmekten vazgeçmiştir. · Çok partili siyasi hayata geçilmesi (1946): Cumhuriyet döneminde, uzun yıllar tek parti iktidarı sürmüştür. 1946 yılında, Demokrat Parti'nin kurulmasıyla birlikte, Türkiye'de çok partili siyasi hayata geçilmiştir. Sosyal alanda: · Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması (5 Aralık 1934): Türkiye, dünyada kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk ülkelerden biri olmuştur. · Eğitim ve kültür alanındaki gelişmeler: Cumhuriyet döneminde, eğitim ve kültür alanında önemli gelişmeler sağlanmıştır. Eğitim sistemi birleştirilmiş, Latin alfabesi kabul edilmiş, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu kurulmuştur.
Ekonomi alanında: · Sanayileşme ve kalkınma hamleleri: Cumhuriyet döneminde, sanayileşme ve kalkınma hamleleri başlatılmıştır. Bu hamleler sonucunda, Türkiye'nin ekonomik yapısında önemli değişimler yaşanmıştır.
Hukuk alanında: · Hukuk sisteminin laikleştirilmesi: Cumhuriyet döneminde, hukuk sistemi laikleştirilmiştir. Bu sayede, din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Din alanında: · Laiklik ilkesi benimsenmesi: Cumhuriyet döneminde,1937’de laiklik ilkesi benimsenmiştir. Bu sayede, din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır. Eğitim alanında: · Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim sistemi birleştirilmesi: 1924’de tTevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim sistemi birleştirilmiş, tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmıştır. · Latin alfabesinin kabul edilmesi: Latin alfabesinin kabul edilmesiyle, Türkiye'nin eğitim sistemi modernleştirilmiştir. Kültür alanında: · Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun kurulması: Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun kurulması, Türkiye'nin kültürel kimliğinin korunması ve geliştirilmesi için önemli adımlar olmuştur.
Dış politika alanında: · Bağımsız dış politika izlenmesi: Cumhuriyet döneminde, Türkiye bağımsız dış politika izleyerek, uluslararası alanda önemli bir konuma · gelmiştir.
Not; Devam edecek…