“Çocukken çok ayakkabı eskitirdim, ayakkabıcı olmaya karar verdim !”

Gazetemizde bir süredir devam eden ‘Ustalara Saygı Röportajları’ serisinin bu seferki konuğu;el yapımı ayakkabı, körüklü çizme ustası olan ve aynı zamanda ayakkabı tamircisi olan, Tire Kent Müzesi’nde adına bölüm oluşturulan Tire’nin tanınmış ayakkabıcı ustalarından Mehmet Acar.

ÖZEL RÖPORTAJ:  HANİFE AKÇATAŞ   Evet, siz bir bankacı, bir müdür, bir esnaf, akademisyen ya da bir iş güvenliği uzmanı olmak isteyebilirsiniz.Yeni yüzyılın getirdiği birçok yeni meslek var. Gelecek nesil bu tarz mesleklere ilgili. Bu sebepten dolayı geçmiş yıllarda ev geçindiren birçok meslek son ustaları ile tarihe karışmaya başlayacak. Bu mesleklerden bir tanesi de el yapımı ayakkabıcılık. Bir zamanlar sadece Tire’de değil, birçok kentte çokça bulunan el yapımı ayakkabıların üretildiği ayakkabı tezgahlarının var olduğu dükkanların sayıları şimdilerde parmakla sayılır hale geldi. Özellikle Ege Bölgesi’nin “körüklü çizmesi” gibi farklı otantik özelliklere sahip, yapması bir hayli zahmetli olan ayakkabı türlerini elde yapan dükkanlar, neredeyse yok denilecek seviyede. Bu mesleği sadece Tire’de veya İzmir’de değil, Ege Bölgesi’nde yapan sayılı ustalardan biri olan, ‘körüklü çizme’ denilince akla gelen ilk isimlerden biri olan, Türkiye’nin uzak bölgelerinden ‘körüklü çizme’ veya el yapımı ayakkabı siparişi alan Mehmet Acar, bu mesleğin son temsilcilerinden biri olarak, yıllarını verdiği ve gücü yettiği kadar çalışmak istediği mesleği ve kendisi ile ilgili olarak sorduğumuz soruları içtenlikle cevapladı.İşte Mehmet Acar, hayatı ve mesleği …… BÜYÜK TİRE:Kendinizi biraz tanıtır mısınız? Bu işe nasıl başladınız? MEHMET ACAR:İsmim Mehmet Acar. 1965 Tire doğumluyum. Tire’de doğdum büyüdüm. 1980 yılında ortaokulu terk ettim. Okulu bıraktıktan sonra ayakkabıcılık mesleğine başladım. Fakat askerliğim sebebi ile bu işe biraz ara verdim. Askerden döndükten sonra yapabileceğim işin bu olduğunu karar verdim. Bu mesleği tercih etmem de aile baskısı hiçbir zaman olmadı. Küçüklüğümde çok ayakkabı eskitirdim. Bu sebepten dolayı ayakkabıcılığa yöneldim. BÜYÜK TİRE:Mesleğinizden memnun musunuz? Geçiminizi sağlayabiliyor musunuz? MEHMET ACAR:Yıllardan beri bu işin içindeyim. Mesleğimi, kendi isteğim ile tercih ettim. Şuanda da mesleğimi severek icra ediyorum. Geçimimi sağlayabiliyor muyum? sorusuna gelince işler geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında biraz kesat bir durumda. Şuana kadar, bu meslekten maddi olarak çok kazancım olmadı. Ne ev alabildim ne de araba. Fakat yine de ayakkabıcılık mesleğini seviyorum. BÜYÜK TİRE:Yetiştirdiğiniz bir çırağınız var mı? MEHMET ACAR:Bir çırak yetiştirmeyi çok isterdim. Fakat gençlerimiz bu tarz mesleklere ilgi duymuyor. Bende o yüzden çırak yetiştiremiyorum. Bu meslekte benim ile birlikte ölüp gidecek. BÜYÜK TİRE:Körüklü çizme yapıyormuşsunuz? Bu çizmeyi yapmak kaç gününüzü alıyor? MEHMET ACAR:Körüklü çizme yapmak ilk başta yetenek işidir. Körüklü çizme birçok aşamadan geçer. Hakiki deriden yapıldığı için kuruması günlerce sürer.  Ben, bir körüklü çizmeye ortalama on günümü ayırıyorum. BÜYÜK TİRE:Körüklü çizme satışları nasıl? Körüklü çizmeleri kimler tercih ediyor? MEHMET ACAR:Körüklü çizme satışları geçmiş yıllarda daha iyiydi. Ben körüklü çizmeyi sipariş üzerine yapıyorum. Eskiden, köylerde durumları iyi olan ağalar ve ağa çocukları körüklü çizmeyi tercih ediyorlardı. Şuan da körüklü çizmeyi, deve güreşi yaptıranlar tercih ediyor. Körüklü çizmenin birde fabrikasyon halinde yapılanları var. Onları da tercih edenler genelde, Halk Oyunları kursuna gidenler oluyor. BÜYÜK TİRE: Körüklü çizmeyi diğerlerinden ayıran fark nedir? Körüklü çizmenin fiyatı nedir? MEHMET ACAR:Körüklü çizmede işçilik çok fazla. Körüklü çizmenin derisi olsun, işçiliği olsun diğer yapılan ayakkabılar ile hiçbir şekilde kıyaslanamaz. Körüklü çizme, sağlık açısından da diğer ayakkabılardan ayrılır. Fiyatını malzemenin kalitesi belirler. Ben körüklü çizme yaparken en iyi deriyi kullanıyorum. Bu sebepten dolayı maliyet yükseliyor. Bu da körüklü çizmenin fiyatını yükseltiyor. Şuan da yaptığım körüklü çizmenin fiyatı 700 ila 800 arasında değişiyor BÜYÜK TİRE:Özürlü ayakkabı yapıyormuşsunuz bunun hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu ayakkabıları kimler tercih ediyor? MEHMET ACAR:Özürlü ayakkabı yapmak, diğer ayakkabı imalatına göre iki katı daha zordur. Özürlü ayakkabıyı genelde ayak şekilleri bozuk olanlar, bir ayağı diğer ayağından 3 ila 4 cm küçük olanlar tercih ediyor. Bunun yanı sıra, şeker hastalığı sonucu ayakları bileklerinden kesilen müşterilerimizde çoğalmaya başladı. Özürlü ayakkabıyı, müşterinin ayak yapısına göre yapıyoruz. Her ayağa göre kalıp çıkartıyorum. Bu ayakkabıları yaparken ince bir işçilik gerekiyor. BÜYÜK TİRE:  Özürlü ayakkabı yapan kişi sayısı kaçtır? Bu mesleği icra eden kişi sayısı kaçtır? MEHMET ACAR:Bu işi yapan, kişi sayısı zaman geçtikçe azalıyor. Sayı olarak kaç kişiyiz net bir bilgim yok. Fakat Tire’de, bu işi yapan kişi sayısı 2 ila3’ü geçmez. Türkiye’de ise bu işi yapan kişi sayısının 10’nun üstünde olduğunu düşünmüyorum. Açıkçası bu mesleğin son çalışanları olduğumuzu düşünüyorum. BÜYÜK TİRE:Ayakkabı alacaklara ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz? MEHMET ACAR:Müşteriler genellikle moda nedir onları takip ediyor. Bunun yanı sıra yüksek topuklu ayakkabılar rafları süsledi. Bu tarz ayakkabıların çoğu sağlıksız imitasyon ürünlerden yapılıyor. Müşterilerin burada moda olan, sağlıksız ayakkabılar yerine biraz daha sağlıklı olana yönelmeleridir. Şuan belli olmasa da, ilerleyen yaşlarda meydana gelen ağrı şikayetlerinin başlıca sebebi kalitesiz ayakkabılardır.